Dobrzyńska Lista Katyńska

W 2020 r. obchodzimy 80. rocznicę zbrodni katyńskiej. Na podstawie decyzji najwyższych władz sowieckich Biura Politycznego WKP(b) z 5 marca 1940 r. zamordowanych zostało 21 768 polskich jeńców wojennych. W tym: 4421 w Katyniu, 3820 w Charkowie, 6311 w Twerze, 3435 w Kijowie (tzw. ukraińska lista katyńska). Personalia ofiar z tzw. białoruskiej listy (ok. 3870 więźniów przewiezionych z Pińska, Brześcia, Baranowicz i Wilejki do Mińska) nie zostały ujawnione. Ofiarami zbrodni byli żołnierze Wojska Polskiego, Korpusu Ochrony Pogranicza, funkcjonariusze Policji Państwowej, Straży Granicznej i Służby Więziennej.

Zbrodnia katyńska została dokładnie przemyślana i zorganizowana. Celem Stalina była fizyczna eksterminacja grup społecznych, które od poł. XIX w. budowały podstawy nowoczesnego narodu polskiego (podnosiły poziom oświaty, kształtowały świadomość narodową, walczyły o zachowanie polskiej tradycji i kultury, rozwijały nowoczesny przemysł, tworzyły struktury ekonomiczne, na których II RP budowała gospodarkę, podejmowały walkę zbrojną z najeźdźcą w 1920 r.). Zbrodnia katyńska oznaczała zniszczenie elity polskiego społeczeństwa, która stanowiła element ideowy i patriotyczny odporny na indoktrynację komunistyczną. Ofiarami zbrodni katyńskiej byli naukowcy, literaci, lekarze, prawnicy, inżynierowie, nauczyciele, przedsiębiorcy, ziemianie oraz blisko czwarta część całej kadry PP.

Spośród zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze, Kijowie oraz Mińsku 126 żołnierzy WP służby stałej i rezerwy oraz funkcjonariuszy PP było związanych z ziemią dobrzyńską. Najliczniejszą grupę – z ziemi między Wisłą, Drwęcą i Skrwą – stanowili policjanci (45 funkcjonariuszy) zamordowani w Twerze. Ponadto 38 żołnierzy WP zamordowanych w Katyniu, 28 w Charkowie, 9 na tzw. ukraińskiej liście  oraz 6 na tzw. białoruskiej liście.