Strona główna

Terminem „zbrodnia katyńska” określa się wymordowanie wiosną 1940 r. przez NKWD prawie 22 tysięcy polskich jeńców wojennych w Katyniu, Charkowie i Kalininie (Twerze) oraz więźniów (wojskowych i cywilów) w różnych więzieniach sowieckich republik białoruskiej i ukraińskiej, na podstawie decyzji najwyższych władz sowieckich, czyli Biura Politycznego Wszechzwiązkowej Komunistycznej Partii (bolszewików) z 5 marca 1940 r.

/Zbrodnia katyńska, Teki Edukacyjne IPN, Kraków-Warszawa 2014/

Mówienie o zbrodni katyńskiej wyłącznie w kategoriach liczb – a tak najczęściej się robi – oznacza bezwiedne odczłowieczenie jej ofiar. Liczby czynią z zamordowanych anonimową masę, pozbawiają ich indywidualności, która charakteryzuje każdą istotę ludzką. A przecież wszyscy mają swoją własną historię wartą opowiedzenia. Dzięki temu możliwa jest personalizacja zbrodni katyńskiej. Prezentacja sylwetek zamordowanych pozwala pokazać indywidualny wymiar zbrodni, gdyż zbrodnia katyńska to nie tylko tysiące ofiar, ale tragiczny los konkretnych ludzi, którzy uosabiali to, co najlepsze w niepodległej Ojczyźnie, bowiem umieli w ogień zapału nieść życie swe dla ideału i swoją krew, i marzeń sny. Wielu z nich walczyło w Legionach Piłsudskiego. Byli w szeregach Dowborczyków i Błękitnej Armii. Walczyli w sierpniu 1920 r. w osiemnastej bitwie w dziejach świata – bitwie warszawskiej, która ocaliła niepodległość Polski i powstrzymała marsz bolszewików na zachód Europy. Poszli także we wrześniu 1939r. z Polską w sercu, śpiewając pieśń o rozmarynie.

Pamięć o ofiarach zbrodni katyńskiej jest moralnym i patriotycznym obowiązkiem każdego Polaka, gdyż naród tworzą ludzie Honoru, ludzie świadomi wspólnych wartości, którym służyły pokolenia ich poprzedników. Słowa wieszcza podkreślają postawę bezwzględnej wierności prawdzie:

Nie trzeba kłaniać się okolicznościom / A prawdom kazać, by za drzwiami stały / Przedawać laury starym znajomościom / Myśląc, że dziejów rytm – zgłuszą cymbały.

Moralne zobowiązanie do pamięci o ofiarach zbrodni katyńskiej powinno wyrażać się upowszechnieniem w społeczeństwie, wśród kolejnych pokoleń, wiedzy nie tylko o losie, ale także życiu ofiar. Zbigniew Herbert pozostawił przesłanie, w którym nakłada na nas obowiązek przywrócenia pamięci o tych, którzy za wierność ideałom człowieczeństwa zapłacili najwyższą cenę:

jesteśmy mimo wszystko / stróżami naszych braci / niewiedza o zaginionych / podważa realność świata (…) / musimy zatem wiedzieć / policzyć dokładnie / zawołać po imieniu / opatrzyć na drogę.

W duchu powyższych słów powstała strona prezentująca informacje o Katyńskiej Liście Dobrzyńskiej i Dębach Pamięci posadzonych na ziemi dobrzyńskiej oraz zawierająca biogramy trzynastu absolwentów Seminarium Nauczycielskiego w Wymyślinie – Bohaterów Zbrodni Katyńskiej.

Autorki strony: Jolanta Zofia Iwińska i Agnieszka Skoczylas

katynczycyziemidobrzynskiej@gmail.com